Aflevering Aflevering 14 - Hyperkaliëmie

Je kaak klemt op elkaar, je handen voelen klam aan, de assistent loopt nerveus heen en weer en de supervisor kijkt ongemakkelijk om zich heen, hier moet sprake zijn van een hyperkaliemie.  Gelukkig is er deze fonkelnieuwe aflevering van jouw favoriete podcast om jou precies te vertellen hoe het ook alweer zit met die kaliumregulatie, wat je ziet op het ECG, wanneer je je zorgen moet maken, en wat jij precies moet doen om jouw patiënt veilig en normokaliemisch van de SEH af te krijgen. Shownotes 00.00 Inleiding 02.50 Kaliumregulatie Snelle regulatie van de kaliumwaarde gaat via de Na-K-pomp, de activiteit hiervan wordt met name gereguleerd door insuline en door catecholamines. Hierbij wordt kalium de cel in gepompt en natrium de cel uit (zo blijft de hoeveelheid kalium in de bloedbaan laag). Via de nieren wordt ook kalium uitgescheiden, dit is een wat langzamere methode om kalium uit de bloedbaan te krijgen. 07.15 Wanneer spreek je van een milde en wanneer spreek je van een ernstige hyperkaliemie? 08.20 Is er wel sprake van een hyperkaliemie? Pseudohyperkaliemie is een artefact waarbij er niet echt een hyperkaliemie aanwezig in het lichaam is, kan een gevolg zijn van celverval na bloedafname.  Pseudohyperkaliemie komt vaak voor, dus dubbel-check de kaliumwaarde als je het niet vertrouwt. 10.50 Medicamenteuze oorzaken van een hyperkaliemie Denk met name aan middelen die het renine-angiotensine-aldosteron-systeem inhiberen (dus ACE-remmers, spironolacton). Ga het rijtje medicatie langs met behulp van het farmacotherapeutisch kompas. 13.30 Resonium 16.30 ECG-afwijkingen Ook als er geen ECG-afwijkingen zijn, kan een patient nog steeds ernstige ritmestoornissen krijgen, dus laat je niet geruststellen door de afwezigheid van ECG-afwijkingen. 18.35 Overige oorzaken van een (ernstige) hyperkaliemie Denk hierbij aan een acute nierinsufficientie, metabole acidose, celverval, hyperglykemie, bijnierinsufficiëntie. 21.00 Work-up van een hyperkaliemie Bloedonderzoek: nierfunctie, markers van celverval (CK, ASAT, LDH, urinezuur, bilirubine), bicarbonaat (voor zuur-base-evenwicht), bloedgas, cortisol (bijnierinsufficiëntie), glucosewaarde en maak altijd een ECG. 22.30 Membraanstabilisatie door middel van calciumgluconaat  Vergeet tijdens de toediening van calciumgluconaat niet mee te kijken met het ECG om normalisering van het ECG te objectiveren. 25.45 Insuline-glucose-combinatie Insuline stimuleert de Na-K-pomp en verlaagt zo tijdelijk de kaliumconcentratie door het de cel in te pompen. Wees bewust van het feit dat dit intraveneus insuline betreft en dit is wat anders dan de gebruikelijke subcutane insulinetoediening. Na de toediening van insuline-glucose moet je dan ook a 1 uur de glucosewaarde meten om een eventuele hypoglykemie tijdig te onderkennen! 27.55 Salbutamol Activeert ook de Na-K-pomp en verlaagt zo (tijdelijk) de kaliumwaarde in het bloed. 28.50 Overige maatregelen voor een hyperkaliemie. 32.15 Chronische nierinsufficiëntie en de hyperkaliemie. Meestal treedt bij een chronische nierinsufficientie een hyperkaliemie op bij eGFR-waarden <20-30 ml/min, maar bij een nierinsufficiëntie bij een prostaathypertrofie en een hyporeninemisch hypoaldosteronisme (oefen op de uitspraak!) bij een patiënt met diabetes mellitus kan dit bij hogere eGFR-waarden optreden. 36.15 Tips voor het het omgaan met een hyperkaliemie Geef alsjeblieft je feedback door via houseofgodcast@gmail.com en vergeet ons niet te volgen op instagram!