Aflevering Gerbert Bakx En Arne Vanhaecke Over Het Bestaan Van Het Kwade En Het Goede En Over Gaten In De Kaas

‘Het goede’ is het bestaan en bestaan of ‘zijn’ is ‘het goede’. Bestaan is een positief gegeven (positum = wat gegeven is). Wat bestaat, wat is, is goed omdat het bestaat, omdat het er is. ‘Het goede’ bestaat in al wat bestaat. Al wat bestaat is dus goed in zijn bestaan, in zijn wezen. Al wat bestaat, streeft naar een beter, een meer volmaakt bestaan. Het verdient dus onze welwillendheid. ‘Het kwaad’ heeft als dusdanig géén eigen ‘bestaan’. Het is geen positief gegeven. Het ‘bestaat’ niet. Het is een niet-bestaan, een negatie van bestaan. Zoals duisternis niet bestaat: er is alleen afwezigheid van licht. En zoals gaten in een kaas niet bestaan: er is alleen afwezigheid van kaas. ‘Het kwaad’, het ‘negatieve’ is wat het bestaan negeert of er tegen ingaat in de vorm van handelingen/daden die bestaan belemmeren of vernietigen. Het is wat wij doen met wat bestaat. Zoals duisternis ontstaat door het licht af te schermen of te doven. Men kan duisternis niet bestrijden, men kan alleen het licht aansteken. Men kan onwetendheid niet 'bestrijden', men kan alleen wijsheid vergroten. Men kan ook ‘het kwaad’ niet ‘bestrijden’, men kan alleen ‘het goede’ vergroten. Het verhaal van Jean Valjean en bisschop Myriel in 'Les Misérables' van Victor Hugo. Jean Valjean komt na 19 jaar vrij uit de gevangenis waar hij opgesloten was wegens het stelen van een brood om zijn kind eten te geven. Door zijn verleden en zijn gele paspoort vindt hij evenwel nergens onderdak. Hij ontmoet Myriel, bisschop van Digne, die hem wel onderdak en eten biedt, ook al kent hij Valjean`s verleden. Jean Valjean kan evenwel de verleiding niet weerstaan en verdwijnt 's nachts met het zilverwerk van de bisschop. Onderweg wordt hij echter door de gendarmes aangehouden en beschuldigd van diefstal. Daarop verklaart Bisschop Myriel dat hij hem het zilverwerk GEGEVEN heeft en geeft hem bovendien nog twee zilveren kandelaars die hij 'vergeten was'. Deze nobele daad schokt Jean Valjean dermate dat hij tot inkeer komt en besluit een voorbeeldig leven te gaan leiden. Wees goed jegens goede mensen. Wees ook goed jegens niet-goede mensen. Op die manier ontstaat het goede. - Lao-Tse In lijn met het bovenstaande kan men zeggen dat er, vooral in de westerse wereld, een geleidelijke evolutie naar minder kwaad is. Zo verbranden wij geen heksen of ongelovigen meer, wij villen of vierendelen geen misdadigers meer, wij begraven mensen niet meer levend, we metsen ze niet in en stenigen ze niet, we folteren en martelen niet meer, we sluiten homoseksuelen niet op, we houden (in principe) geen slaven meer, we koloniseren (in principe) geen andere volkeren meer, sinds de Franse Revolutie verminderen we (in principe) privileges en ongelijkheid, sinds de oprichting van de Verenigde Naties hebben we (in principe) oorlog vervangen door overleg, we hebben veralgemeende toegang tot onderwijs, we hebben veralgemeend democratisch stemrecht, we hebben nutsvoorzieningen, we hebben medische en sociale voorzieningen voor zwangeren, invaliden, zieken, werklozen, jongeren en bejaarden… Dat is natuurlijk allemaal nog heel onvolmaakt, maar het zijn toch stappen in de goede richting.