Aflevering 11 Tastend Naar Evenwicht

Het schrijfproces voor een boek is voor mij geen evenwichtig proces. Zowel het schrijven voor het boek Evenwicht in uitvoering, als het nieuwe boek over tinnitus gaat niet vanzelf. Het is soms zelfs 'worstelen'. Hoe begin ik een boek, wat is er nodig voor het vervolg? Over verplaatsen, schrappen, schaven en aanvullen. Over meelezers, redactie en vormgeving. Kortom, schrijven gaat niet vanzelf. Volledig transcript Dit is 'Evenwicht, je leven'. De podcast over ons zintuig 'evenwicht'. En over ons evenwicht in de breedste zin van het woord. Welkom weer en fijn dat je luistert. Dit is seizoen 3, aflevering 11: 'Tastend naar evenwicht'. 'Tastend naar evenwicht', waarom heb ik dat zo genoemd? Ik wil het gaan hebben over het schrijfproces en niet alleen het schrijfproces van het boek 'Evenwicht, in uitvoering' maar ook over het schrijfproces waar ik nu mee bezig ben. Het nieuwe boek wat ik op dit moment aan het schrijven ben. En dan begin ik even met wat ik in de inleiding van het boek 'Evenwicht, in uitvoering' heb geschreven, aan het eind van de inleiding staan namelijk de volgende woorden: Dan arriveert de ochtend Opgelucht halen de vogels adem Kwetsbaar en fragiel Komt alles en iedereen overeind Tastend naar het evenwicht Dit fragment dat is van een ...ehm... gedicht en dat gedicht heet: 'Voetstappen' en dat heb ik gelezen in het MUMC, in het Maastricht Medisch Centrum, waar ik was. Het is van K. Michel. Ik was daar in het MUMC en daar hing het helemaal aan het plafond. Ik heb er wel eens eerder over gesproken volgens mij. Ik was daar om met Raymond van de Berg, de KNO-arts, te praten over dat schrijven van het boek over het evenwicht en hoe bijzonder is het dat ik daar zit te wachten totdat we de afspraak hadden en dat ik naar boven kijk en dat ik dan deze woorden ineens daar zag! Toen dacht ik: het is alsof het zo hoort! Alsof het nu het juiste moment is om te gaan schrijven over ons mooie en fascinerende zintuig evenwicht. Dus, ik heb toen die woorden opgeschreven, overgeschreven en dat heb ik meegenomen en dat heeft dus nu een plekje gekregen in dat boek van mij. Aan het eind van het boek, heb ik als een soort afsluiting, dus niet inleiding, maar juist de andere kant, de afsluiting, het hoofdstuk genoemd 'Tastend naar evenwicht'. En daar beschrijf ik mijn schrijfproces over dat boek. Juist omdat het boek gaat over het evenwicht, dat gaat juist over iets wat je, ja wat je wilt, dat het goed in balans gaat komen en zo. Dat dat met dat hele schrijfproces absoluut niet was. Dat is écht een op- en neergaand proces geweest. De ene keer ging het makkelijk en de andere keer heel stroef. Ene keer was ik echt heel lekker aan het werk en de andere keer gewoon weken niets gedaan. Helemaal toen ook in 2017, begin 2018. In 2017, eind van het jaar is mijn vader overleden en toen kon ik eigenlijk niet aan het werk komen. Tenminste niet aan het schrijven van het boek. Daar had ik een andere aandacht voor nodig en die aandacht was even weg. En logisch, want het was een rouwproces dus het mag. En pas in 2018, halverwege het jaar, kwam ik weer in die flow terecht die nodig was om verder te kunnen. En wat ook moeilijk was, bij het schrijven van dat boek, was dat het onderzoek wat ik deed naar wat het evenwicht precies is en hoe het er uitziet en zo, dat het echt moeilijk was! Om daar de juiste informatie over te vinden en ook die wetenschappelijke Engelse teksten was ook een geworstel om dat goed te begrijpen, om dat goed voor mezelf te vertalen en in gewone Nederlandse woorden te zetten. Dus dat hele schrijfproces was een op- en neergaand proces en dat was verre van evenwichtig! Ja, aan de ene kant vond ik dat ook passen bij het schrijven over het boek 'Evenwicht, in uitvoering'. Eigenlijk was dat wel, ja, iets bijzonders. Dat juist, omdat mijn eigen fysieke evenwicht niet goed werkt, dat dat ook invloed heeft op het werk dat ik uit mijn handen laat komen. Dus wat ik letterlijk ook ging opschrijven en zo. En misschien was dat ook wel nodig! Dat het juist op en neer ging en de ene keer fijn en de andere keer geworstel en moeizaam. Juist om het nóg beter neer te zetten. Om nog meer het gevoel te hebben hoe belangrijk het is dat als je fysieke evenwicht niet goed werkt, dat het psychisch evenwicht ook om de hoek komt kijken en hoe belangrijk het is dat je, hoe belangrijk, maar hoe prettig het is, prettiger het is, om psychisch ook in evenwicht te zijn. Dus het was echt, het is eigenlijk een soort levenswerk geworden, het hele boek 'Evenwicht, in uitvoering'. Dus dat was klaar. Dat is op de markt gekomen. Dat is ook waarom ik nu ook de podcast maak: 'Evenwicht, je leven'. Het gaat over het evenwicht. En daar gebruik ik natuurlijk heel vaak dingen uit die ik met het boek of in het boek al heb geschreven. En toen ging het op een gegeven moment kriebelen nadat dit boek uit was: ik wil wéér wat gaan schrijven! Waar ga ik het dan over hebben? En dat was niet eens zo moeilijk, want in 2018, even, boek 'Evenwicht, in uitvoering' is in 2020 uitgekomen, dus ik was in 2018 ook flink nog aan het schrijven voor dit boek. Maar in 2018 ben ik ook begonnen in een gewoon A4 schrift om allerlei dingen op te gaan schrijven over wat ik weet over mijn tinnitus. Of over dé tinnitus. Ik heb in heel veel verschillende schriften van alles geschreven, af en toe over die tinnitus. Dat ben ik gaan verzamelen en ondertussen ben ik ook weer nieuwe teksten gaan schrijven die ik niet eerder had geschreven, maar die ik op dat moment aan het ervaren was. Alles rondom die tinnitus. En ineens dus in 2020 toen het boek 'Evenwicht' op de markt was begon het al te kriebelen om iets te gaan doen met dat schrift over tinnitus. Wat precies wist ik niet. Ik wist wel dat ik daar iets mee wilde. Dus ik ben daar verder in gaan schrijven, het is écht gewoon met vulpen geschreven, gewoon omdat ik ook van schrijven hou. Daar heb ik het al eerder over gehad. Creatief schrijven. Creatief schrijven is het niet helemaal als je je ervaringen aan het uitschrijven bent, maar het is wel een vorm van schrijven. Dus met vulpen, heerlijk, heb ik heel veel in dat schrift geschreven en overgeschreven wat ik eerder geschreven heb. En zo had ik dus al een hele hoop informatie bij elkaar. Maar voordat ik altijd begin met een boek, nou ja altijd, het is natuurlijk dan de 3e keer dat ik ben begonnen. Eerst 'Ménière in balans' en daarna 'Evenwicht, in uitvoering' en nu dan dit boek over tinnitus. Dan begin ik met het maken van een mindmap. Dan zet ik het onderwerp middenin op een groot vel papier en in dit geval is het het woord: tinnitus. En daarom heen zet ik een grote, een grote wolk eigenlijk, en allemaal lijntjes zet ik daarvandaan en bij elk lijntje zet ik een onderwerp waar ik aan wil werken, wat in ieder geval in dat boek moet komen. En als dat onderwerp er staat en er zijn nog weer allerlei deelonderwerpen dan zet ik daar weer allemaal lijntjes vanuit en zet ik daar weer allemaal woorden bij. En dat is een soort kapstok, een soort houvast dat ik weet: oh ja daar kan het over gaan en daar kan het over gaan. Ook om niets erin te vergeten en ook om een soort leidraad te hebben. En dat is altijd heel mooi om te doen. Dat proces is altijd heel leuk. Hetzelfde heb ik nu net weer gedaan, een mindmap maken omdat ik het hele boek 'Evenwicht, in uitvoering', in podcast-vorm wil gaan doen. En ook daar heb ik eerst een mindmap van gemaakt om het voor mezelf helder te maken waar moet ik allemaal aan denken? Dus dat ging ook zo met het boek van ...ehm... tinnitus. Dat heb ik dus eerst opgehangen, meerdere keren ook naar gekeken. En omdat ik al allerlei teksten in het tinnitus-schrift had staan, ben ik het op een gegeven moment in de computer gaan zetten, want dat had ik natuurlijk wel nodig, want dan staat het ergens zwart-op-wit, anders dan in een schrift en kan ik er ook mee gaan spelen. Dan kan ik het op bepaalde plekken gaan zetten en dingen gaan combineren, want nu stond alles kriskras door elkaar in dat schrift en ik wil het natuurlijk wel kunnen combineren. Ik wil er hoofdstukken van maken dus ik ben alle teksten gaan typen. En nu kan ik niet zo heel lang achter elkaar typen op de computer, dat komt door mijn evenwicht dat dat niet gewoon heel fijn is om dat lekker te doen, dus dat ging in kleine stapjes. En die kleine stapjes, elke keer weer een tijdje eraan werken en dan weer even schrijven met vulpen in het schrift en daarna weer typen en daar heb ik dus echt een hele tijd over gedaan. Dat is dus ...ehm... 2021 zo geweest, dat ik daar al mee aan de gang was, 2022. Corona was er natuurlijk ook, dus ook met andere dingen nog weer bezig geweest en het gekke is, omdat we natuurlijk ook die lockdown hadden, had ik natuurlijk ook heel veel tijd om er aan te werken! Het vreemde is dat ik die tijd niet zo benut heb. En daarom ook dat ik het daar nu over wil hebben, want dat hele schrijfproces, ook voor dit boek over tinnitus, is verre van evenwichtig. Het is écht ook weer een op- en neergaand proces, de ene keer dan kan ik een heleboel achter elkaar doen, dan ben ik er meerdere dagen mee bezig en dan opeens weer weken er niet mee bezig om dat het niet lukt. Omdat ik er, ja, ...ehm... geen zin in had! Wel aan het feit dat ik wil dat het boek er komt, maar aan dat typen, dat overnemen, dat aah, dat was écht, dat proces, is dus écht ja, met vallen en opstaan ook weer gebeurd. En nog steeds! Want dat boek is er nog lang niet. Ik ben wel alweer veel verder op weg. Ik heb het een hele tijd dus laten liggen, kon ik er niet aan werken, en waarom? Weet ik niet. Heel misschien -en dat wordt me eigenlijk wel een beetje duidelijk- is dat nodig geweest om het in mijn hoofd te laten doorwerken, want het staat niet stil. Ergens in mijn achterhoofd ben ik er steeds mee bezig en dat ik de vorm, hoe ik het boek toch voor me zie, dat dat...