Aflevering Soebatten Met Is-Gevangenen

1. Donald Trump zegt: berecht IS-strijders in hun geboorteland. Andere landen, zoals Nederland, voelen daar niets voor. Hoe zit het juridisch? Lastig. Zijn het misdadigers of oorlogsmisdadigers? Dan hebben ze recht op een proces. Zijn het krijgsgevangenen? Dan moeten ze volgens de Geneefse Conventies na een oorlog worden vrijgelaten. Na 9/11 bedacht de regering-Bush een nieuwe categorie, vijandige strijders, maar wat je met die mensen doet staat niet in wetboeken of internationale verdragen. Het gevolg was Guantánamo, waar nog steeds een groep gevangenen zit die nooit is berecht en die niemand wil hebben. Als voor de IS-strijders geen oplossing komt, dreigt een nieuw soort Guantánamo.2. Frankrijk heeft met Irak afgesproken dat 13 Fransen dáár worden berecht. Goede oplossing? Vind ik wel. Irak zegt: deze strijders worden verdacht van misdaden tegen Irak het kalifaat lag immers deels in Irak dus wij gaan ze berechten. Niet terug naar Frankrijk, dus, want strikt genomen hebben ze daar geen misdrijf begaan. Het zou een model kunnen zijn voor strijders met andere nationaliteiten.3. Nederland wil ze niet terug. Is dat vol te houden? Ik betwijfel het. Je kunt volgens de Grondwet het staatsburgerschap niet aan een in Nederland geboren burger ontnemen, ook niet als sanctie voor buitenlandse krijgsdienst. Als je blijft zeggen: dit zijn terroristen, eigen schuld, dikke bult, werk je mee aan het creëren van een nieuw Guantánamo. Want ze moeten érgens heen, Irak bijvoorbeeld, of ze worden uitgemoord in de kampen die nu nog onder Amerikaans en Koerdisch toezicht vallen.4. IS is in de eerste plaats de vijand van Assad. Waarom worden ze niet in Syrië berecht? Uitlevering aan Syrië zou betekenen dat je ze willens en wetens naar het vuurpeloton jaagt. Maar los daarvan: wij hebben geen diplomatieke betrekkingen met Syrië, dus kunnen er niet over onderhandelen. Misschien zouden de Russen kunnen bemiddelen, maar die branden er hun vingers niet aan, want een behoorlijk deel van de IS-strijders zijn Tsjetsjenen en Dagastanen.5. Heeft Trump een punt? Ik vind van wel. Er is iets voor te zeggen dat elk land zijn eigen terroristen terughaalt en berecht. Maar je importeert dan ook potentieel terrorisme, door IS-strijders die worden vrijgesproken en sympathisanten. Lastige afweging. Dank, Jan Vanderveen. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR, of mail naar onlineredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.