Aflevering Nokia 3310

Kent u de Nokia 3310 nog? Het iconische geluid van de rington brengt mij direct bij herinneringen aan de middelbare school. Laatst bekroop mij een provocatieve gedachte: hoe zou de wereld er vandaag uit zien als de technologie nooit verder was gekomen dan de Nokia 3310. Ik heb geen nostalgie naar de tijd van pruiken, paard en wagen en de builenpest. Maar stel je een wereld voor die grotendeels lijkt op die van nu, maar waarin je elkaar alleen kunt bellen, SMS’en en Snake II spelen. De gedachte komt voort uit een scène in het boek On Freedom van historicus Timothy Snyder. Een Amerikaanse gevangene heeft zijn straf uitgezeten en komt na decennia weer terug in de samenleving. Het grootste verschil: overal waar hij kijkt, in de bus, op straat, op het terras, in de bioscoop, ziet hij mensen vastgekleefd aan een smartphone. Het beklemt hem zo, dat hij zich afvraagt of men in de gevangenis niet vrijer is. Vandaag probeerde ik aan een stagiair uit te leggen wat de Nokia 3310 kon. Een telefoon zonder internet, Snapchat, TikTok, of zelfs WhatsApp, voor hem is het een stap verwijderd van de jagers en verzamelaars. Historicus Snyder beschrijft vijf voorwaarden voor een echt vrije samenleving. Een daarvan is onvoorspelbaarheid. In een samenleving die vrij is, ligt de keuze open en zijn er meerdere toekomstscenario’s. En juist die onvoorspelbaarheid wordt ondermijnd door onze smartphones. Met algoritmes en AI maken ons gedrag steeds makkelijker te voorspellen. Dat maakt ons vatbaar voor manipulatie van bedrijven en machthebbers. In de wereld van de Nokia 3310 waren er ook populisten. Maar het is een stuk makkelijker om mensenmassa’s op te hitsen met TikTok, dan dat je ze allemaal op een T9 toetsenbord een sms'je moet versturen. See omnystudio.com/listener for privacy information.