Aflevering #62 Circadiaans Ritme, Onze Interne Klok, Deel 1

In deze apothekerspodcast wordt uitgelegd waarom ons lichaam een eigen ritme heeft en hoe dat ritme ontstaat. Het circadiaanse ritme (circa=ongeveer, diem=dag) is een ritme van ongeveer 24 uur. Bijna alle cellen in ons lichaam hebben zo'n 24-uurs ritme en dit ritme wordt in stand gehouden door CLOCK:BMAL1 eiwitten (transcriptiefacoren) die op hun beurt weer de aanmaak van PER (period) en CRY (cryptochrome) stimuleren. De klokken in ons lichaam worden door een "master clock" gereguleerd, die master clock bevind zich in de  Supra Chiasmatische Nucleus (SCN) en wordt gesynchroniseerd door licht dat in contact komt met intrinsic photosensitive Retinal Ganglionic Cells (ipRGC), die vervolgens via de Retino Hypothalamal Tract een signaal doorgeven aan de SCN, zodat deze zichzelf synchroniseert. Bij een jetlag is er een afwijking (logisch) tussen de blootstelling aan licht en het juiste tijdstip waarop PER en CRY worden geproduceerd. Hierdoor raakt ons lichaam tijdelijk uit balans. Voor veel aandoeningen speelt het circadiaanse ritme een rol, in de volgende apothekerspodcast zullen we daar verder op ingaan.  Literatuur 1.  Takahashi JS. Transcriptional architecture of the mammalian circadian clock. Nature Reviews Genetics [Internet]. 2016 Dec 19;18(3):164–79. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5501165/pdf/nihms866355.pdf 2.  Patton AP, Hastings MH. The suprachiasmatic nucleus. Curr Biol. 2018;28(15):R816–22. 3.  Hastings MH, Maywood ES, Brancaccio M. Generation of circadian rhythms in the suprachiasmatic nucleus. Nature Reviews Neuroscience. 2018 Jul 12;19(8):1–17. 4.  Evans JA. Collective timekeeping among cells of the master circadian clock. Journal of Endocrinology [Internet]. 2016 Jul 9;230(1):R27–49. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4938744/pdf/nihms789172.pdf 5.  Allada R, Bass J. Circadian Mechanisms in Medicine. New Engl J Med. 2021;384(6):550–61. 6.  Schibler U, Gotic I, Saini C, Gos P, Curie T, Emmenegger Y, et al. Clock-Talk: Interactions between Central and Peripheral Circadian Oscillators in Mammals. Cold Spring Harbor Symposia on Quantitative Biology [Internet]. 2016 Jun 20;80:223–32. Available from: http://symposium.cshlp.org/content/80/223.full.pdf 7.  Castagna A, Pizzolo F, Chiecchi L, Morandini F, Channavajjhala SK, Guarini P, et al. Circadian exosomal expression of renal thiazide-sensitive NaCl cotransporter (NCC) and prostasin in healthy individuals. Martínez JLC, Lodeiro  Carlos, Santos HM, editors. PROTEOMICS - Clinical Applications [Internet]. 2015 Jun 16;9(5–6):623–9. Available from: https://www.readcube.com/articles/10.1002/prca.201400198?no_additional_access=1&tracking_referrer=onlinelibrary-wiley-com.proxy.library.uu.nl&purchase_referrer=onlinelibrary-wiley-com.proxy.library.uu.nl&publisher=wiley&access_api=1&parent_url=https:%2F%2Fonlinelibrary-wiley-com.proxy.library.uu.nl%2Fdoi%2Fepdf%2F10.1002%2Fprca.201400198&preview=1&ssl=1 8.  Zhang R, Lahens NF, Ballance HI, Hughes ME, Hogenesch JB. A circadian gene expression atlas in mammals: Implications for biology and medicine. Proc National Acad Sci. 2014;111(45):16219–24. 9.  Moore-Ede MC. Physiology of the circadian timing system: predictive versus reactive homeostasis. The American journal of physiology. 1986 May;250(5 Pt 2):R737-52. 10.  Dibner C, Schibler U, Albrecht U. The Mammalian Circadian Timing System: Organization and Coordination of Central and Peripheral Clocks. Annual Review of Physiology [Internet]. 2010 Mar 17;72(1):517–49. Available from: https://www-annualreviews-org.proxy.library.uu.nl/doi/pdf/10.1146/annurev-physiol-021909-135821