Aflevering # 24 - André Schaminée, Partner Social Design Bij Twynstra Gudde

Een goed idee alléén leidt doorgaans niet tot de gewenste verandering. Wat daar dan wel voor nodig is, dat weet André Schaminée, die als partner Social Design bij organisatieadviesbureau Twynstra Gudde organisaties helpt bij het vormgeven van transities. Onlangs stelde hij daarover het magazine Handelen in transities samen, vol aansprekende praktijkvoorbeelden. Een mooi moment om eens wat dieper in de machinekamer te duiken van een transitieaanpak die werkt. "Waarom lossen we het niet gewoon op?" Dat is de vraag die André zich regelmatig stelt om nieuwe inzichten op te doen over transities. Een deel van zijn antwoord: omdat we als maatschappij een moeizame verhouding hebben met onzekerheid. "We zijn gericht op efficiëntie en risicomitigatie, met als gevaar dat niemand handelt als er onzekerheden zijn. Maar er zitten ook risico’s aan niets doen, en doorgaan op de huidige koers." Kijkend naar de grote thema’s, zoals zorg, klimaat, stikstof, mobiliteit of wonen, is het duidelijk dat er iets moet gebeuren. En dat blijkt lastig, getuige de vele gesprekken en debatten die tot culturele en sociale conflicten en polarisatie leiden. Daar hebben we als samenleving iets te doen. Een extra moeilijkheid is dat de overheid die deze transities mede moet vormgeven zichzelf gelijktijdig moet heruitvinden. Want de bestaande cultuur en werkwijzen helpen ons niet om snel te komen waar we moeten zijn. Aan beleid moet lerend vermogen vastzitten, en er moet meer rekening worden gehouden met de gevolgen voor de leefomgeving. Ook werkt het om te denken in termen van waarden in plaats van deelbelangen. De eigen organisatie veranderen met de luiken open en in verbinding met de samenleving. Dat is de opgave waarvoor de overheid zich gesteld ziet. Het is een opgave van formaat. Transities zijn inhoudelijk en procesmatig zo complex dat je soms het gevoel krijgt dat je hoofd ontploft. "Het verlangen is om terug te vallen op vertrouwde aanpakken, waarvan je eigenlijk wel weet dat ze niet volstaan," zegt André daarover. "Je denkt misschien dat je tekortschiet, maar wees gerust: er is niemand die het helemaal overziet en onzekerheid kun je leren omarmen."