Aflevering Aflevering 44: Theory Of Mind

In aflevering 44 vertelt taalwetenschapper Hannah de Mulder over haar onderzoek naar de interactie tussen taal en Theory of Mind. Met Theory of Mind wordt in de psychologie en psycholinguistiek verwezen naar het besef dat andere mensen eigen ervaringen, opvattingen, verlangens en emoties hebben, die sterk kunnen verschillen van onze eigen belevenissen. Met die kennis worden we niet geboren: als kind gaan we er allemaal van uit dat iedereen weet wat wij weten. Op een gegeven moment ontdekken we dat dat niet klopt. Hannah doet onderzoek naar wat er op dat moment van ontwikkeling gebeurt: hoe leren kinderen dat andere mensen een eigen binnenwereld hebben? Hoogstwaarschijnlijk is het geen toeval dat kinderen over het algemeen Theory of Mind ontwikkelen in dezelfde fase waarin het taalvermogen flink toeneemt. Maar beïnvloedt Theory of Mind de taalontwikkeling, of is het juist andersom? Ook praten we over Hannah’s onderzoek naar andere invloeden op Theory of Mind. Maakt het uit of je boeketreeksen, romans van Virginia Woolf, de Top Gun films enerzijds en Twelve Years A Slave of Amour anderzijds tot je neemt, of helpt alle fictie bij je inleven in anderen? Wat is de invloed van de sociaal-economische achtergrond op Theory of Mind? En hoe draagt meertaligheid bij aan je inzicht in anderen? Ten slotte geeft deze aflevering een inkijkje in een bijzonder project: Een verhaal in een andere taal/A Tale in Two Tongues. Dit project is erop gericht om de meerwaarde van meertaligheid te laten zien door wetenschappelijke kennis te delen en diverse meertalige voorleesmiddagen te organiseren. Meer informatie: https://www.universiteitleiden.nl/agenda/series/verhaal-in-een-andere-taal. Timestamps 00:00-02:04 Introductie 02:04-08:35 Autootjes in eierdozen en iemand broccoli aanbieden bij de koffie: wat zijn Theory of Mind en False Belief begrip? 08:35-12:31 De eerste ideeën over Theory of Mind: chimpansees en Daniel Denett 12:31-25:15 Expliciete en impliciete Theory of Mind, de watermeloentest en gokspelletjes 25:15-29:38 Kun je een soapdrama volgen zonder taal? En de oorsprong van Hannah’s interesse in Theory of Mind 29:38 –32:55 Het verschil tussen Theory of Mind en empathie: pesters hebben ook een sterke Theory of Mind 32:55-40:40 Hannah’s promotieonderzoek: het belang van taalontwikkeling voor Theory of Mind 40:40-47:40 Theory of Mind en een mentaal vocabulaire: een werkwoord voor “Ik denk het wel, maar het is niet zo” 47:40-56:23 De invloed van meertaligheid op het ontwikkelingstempo van Theory of Mind 56:23-1:00:29 De invloed van de sociaal-economische achtergrond van kinderen op het ontwikkelingstempo van Theory of Mind 01:00:29-01:09:35 De invloed van films en literatuur op Theory of Mind 01:09:35–01:17:08 De invloed van eudaemonische versus hedonistische belevingen van fictie op Theory of Mind 01:17:08–01:27:40 Het Leiden 2022 project Een verhaal in een andere taal