Aflevering 25. De Wolkenkrabber (Victorieplein 45)

Route naar locatie 26 Voor de Wolkenkrabber zie je het standbeeld van Hendrikus Petrus Berlage. --- Stem: Job Cohen Productie: Freek Schröder Afbeelding: Stadsarchief Amsterdam (ca. 1936) --- Transcript 'De Wolkenkrabber' De Wolkenkrabber van architect J.F. Staal werd in 1932 voltooid. Het flatgebouw was indertijd uniek in Nederland. Het is achtenveertig meter hoog en telt elf verdiepingen. De architectuur vertoont kenmerken van zowel de Amsterdamse School als van het functionalisme. Enkele toenmalige bewoners van de Wolkenkrabber hebben verzetsactiviteiten ontplooid. Lou Lichtveld bijvoorbeeld. Deze trad na de dood van redactielid Gerrit van der Veen toe tot de redactie van De Vrije Kunstenaar, het blad van het kunstenaarsverzet. De Surinamer Lichtveld heeft nooit veel over zijn verzet meegedeeld – ‘’t Is maar beter stille dingen stil te laten”, citeert hij de dichter Adriaan Roland Holst. Lou Lichtveld publiceerde onder zijn schrijversnaam Albert Helman verzetspoëzie en in 1946 een biografie over Gerrit van der Veen. Op de bovenste verdieping van de Wolkenkrabber woonde Gerben Sonderman, testpiloot en oorlogsvlieger. Hij beschikte over een in 1940 gedemonteerd en veilig opgeborgen sportvliegtuig dat hij bij de bevrijding weer in elkaar zette. Hij maakte er een ererondje mee rond de Wolkenkrabber; beneden feestte de menigte. Na een noodlanding in de Haarlemmermeer bleek het toestel niet onherstelbaar beschadigd. Piloot en vliegtuig hebben nog diensten bewezen aan het Militair Gezag, dat in de overgangstijd naar het herstel van de democratie het bewind over Nederland voerde.