Aflevering De Vijfde Deugd: Geloof

Tot ongelooflijke dingen in staat Dan zijn we nu aangekomen bij mijn favoriete deugden. Natuurlijk, de reeds behandelde, zogenaamde ‘scharnier’ deugden zijn goed gekozen om aan jezelf te sleutelen ten faveure van het goede. Maar niet alles in het leven is maakbaar. Externe factoren sleutelen ook aan ons. Daarom spreekt men wat betreft de aankomende deugden geloof, hoop en liefde ook wel over de genadevolte deugden. Ze komen je toe. Als een gave van God waarmee je aan de slag kunt gaan. De opsteller van de reeds behandelde deugden, Plato, geloofde als een wiskundige in een kosmische orde. Hij haalde een haast orgastisch genoegen in het nastreven van het goede en schone om in een symbiose met deze kosmos te geraken. Daaraan moest ik denken toen ik de atheïst en wiskundige Richard Dawkins hoorde oreren tegen een overtuigd christen; hoe dom het was te geloven in een menselijk verzinsel. Iedereen zou zoals hij sommetjes moeten oplossen, want er is niks op aarde dat een mens gelukkiger kan maken dan de mensheid in een wiskundige formule te kunnen samenvatten. Fraai is dat. Het klinkt als de aloude predestinatieleer. De hemel, enkel weggelegd voor knappe wiskundige koppen. Voor de meeste mensen zal de wiskundige formule meer abacadabra zijn dan het maken van een voorstelling van God. Rabbijn Tamarah Benima zou de heer Dawkins mooi van repliek kunnen dienen. Zo zegt ze in de podcast: “Ik heb een heel pakket aan spirituele ervaringen gehad. Maar dat is geen bewijs dat God bestaat. Het is een bewijs dat de menselijke machine, tot dat soort dingen in staat is.” Als een fijne manier van waanzin? “Nou, in een orgasme ben je ook in de zevende hemel. Je hebt die niet continu, maar je bent ertoe in staat. Waarom zou een spirituele ervaring aan iets moeten refereren? Net als orgasme.” Waar we ook in geloven; we willen geloven dat het leven zin heeft. Dat onze acties een zekere waarde hebben. Ieder mens heeft de behoefte zich geaard te voelen. En toch voelt het leven vaak als het tasten in het duister. In het Marcus-evangelie vat een zieke jongen het wat mij betreft perfect samen, door tegen Jezus te zeggen: “Ik geloof, kom mijn ongeloof tegemoet”. Jezuïet Bastiaan van Rooijen: “Geloof hebben is geen blind vertrouwen. Het is een proberen goed te reageren op wat voorvalt in het leven. We hebben een angst te overwinnen en we worden uitgenodigd ja te zeggen.” Is geloof hebben, zo nietig als een mosterdzaadje, genoeg? Hoe hou je het zaadje vruchtbaar? Onze zeven gasten vertellen deze aflevering over hun perceptie op het geloof en hun geloofservaringen.