Aflevering S3, A3: God En Jezelf Leren Kennen Door Bijbelse Personages

In deze aflevering van de podcast gaan we verder met het thema Bijbelse verhalen. Vandaag bespreken we hoe personages in de Bijbel de brug vormen tussen onze wereld en de wereld van de Bijbel. Wil je meer verdieping bij dit onderwerp? Lees dan ook mijn boek 'Ik leer je de Bijbel lezen'.: https://bijbellezenmetjan.nl/ikleer.  PS. Heb je ook al het gratis boek 'De Bijbel in 1 Dag gedownload? Dit kan via https://bijbellezenmetjan.nl/1dag. Transcriptie: Welkom terug bij de Bijbellezen met Jan-podcast. Leuk dat je samen met mij in de Bijbel wilt lezen. We zijn bezig met een korte thema-serie over Bijbelse verhalen. De meesten van ons zijn wel bekend met één of meer verhalen uit de Bijbel. Zeker als je een christelijke opvoeding hebt gehad of naar een christelijke school ging. Dat heeft zowel een voor- als een nadeel. Het voordeel is dat je bekend bent met de Bijbel, maar het nadeel kan zijn dat je overbekend bent met de Bijbel. Oftewel: je kent de Bijbel te goed om het nog tot je te laten doordringen. Een ander risico is dat je alleen de kinderbijbelversie van een verhaal kent. Neem het verhaal van de profeet Jona. Hij werd geroepen om Nineve te gaan en de mensen daar op te roepen zich te bekeren van hun zondige wegen. Hij was koppig en ging juist de tegenovergestelde kant op. Hij probeerde te vluchten van God met de boot en werd vervolgens opgeslokt door een vis. Na drie dagen nadenken in de buik van de vis besloot hij toch maar om gehoor te geven aan Gods opdracht. Hij ging naar Nineve en de mensen bekeerden zich na het horen van zijn boodschap. Jona was daar boos over. Kinderbijbel of echte Bijbel? Dat is in het kort de kinderbijbelversie. Ik heb niets tegen het lezen van kinderbijbels. Sterker nog, als je de echte Bijbel lastig vindt, lees dan vooral een kinderbijbel! Maar het echte verhaal gaat veel dieper. Het is opvallend dat Gods woordvoerder zich tegen God keert. Hij zou toch moeten weten dat je gehoorzaam moet zijn? Aan de andere kant, als je beseft dat Nineve de hoofdstad was van Assyrië en dat Assyrië een volk was dat andere volken terroriseerde, begrijp je het misschien weer wat beter. Het is hetzelfde als dat wij nu naar Teheran in Iran, naar Mekka in Saoedi Arabië of naar Pyongyang in Noord-Korea zouden gaan om daar openlijk te vertellen dat iedereen zijn leven aan Jezus moet geven. En de drie dagen die Jona doorbracht in de buik van de vis verwijzen weer naar de drie dagen die Jezus doorbracht in het graf. Kortom, Bijbelse verhalen bevatten veel meer diepgang dan je bij een eerste lezing beseft. Terug naar het plot Door de manier waarop de Bijbel verhalen optekent, krijgen wij het gevoel dat we te maken hebben met sprookjes. Dat zijn verhalen die misschien wel een kern van waarheid bevatten maar ze zijn niet echt gebeurd en je kunt ze ook negeren, want de werkelijkheid is veel complexer dan in de Bijbel. Als je zo denkt, dan begrijp ik dat. Maar ik weet ook wat het probleem is. Je weet niet goed hoe je een verhaal in de Bijbel moet lezen. Daar hoop ik je met deze thema-serie over Bijbelse verhalen mee te helpen. Als je hier verdieping bij zoekt, lees dan vooral mijn boek ‘Ik leer je de Bijbel lezen’. Je kunt hier meer over vinden op bijbellezenmetjan.nl/boeken. In de vorige aflevering van de podcast hadden we het over het plot van Bijbelse verhalen: • Wat gebeurt er in het verhaal? Hoe wordt het verteld? • Hoe past dit verhaal binnen het gedeelte van de Bijbel dat je aan het lezen bent? • Waar zit dit verhaal op de tijdlijn van de Bijbel? Als je naar het plot van het verhaal kijkt dan zoom je dus eerst in en vervolgens zoom je uit. We gaan dit straks nog een keer doen. Maar eerst wil ik het met je hebben over het andere belangrijke onderdeel van Bijbelse verhalen: personages. Personages zijn de mensen die in het verhaal voorkomen, al kunnen soms ook dieren een personage zijn. God is eveneens een personage in de Bijbel. Daar komen we straks op terug. Personages als brug tussen ons en de Bijbel Laten we ons eerst richten op menselijk personages. Heb je je wel eens afgevraagd waarom God ons een boek heeft gegeven dat voor het overgrote deel uit verhalen bestaat? Onze wereld is radicaal anders dan de wereld in de tijd van de Bijbel. Was het niet handiger geweest als God ons gewoon een samenvatting had gegeven met de belangrijkste regels? Nee, want God wil een relatie met ons. En hoe bouw je een relatie? Door elkaar te ontmoeten, samen te praten en samen dingen te beleven. Maar onze tijd op aarde is zo kort. Wij kunnen nooit alles beleven wat God ons mee wil geven. Daarom heeft Hij ons de Bijbel gegeven. Zodat we Hem kunnen leren kennen. Niet alleen door onze eigen ervaring en onze eigen gesprekken met God, maar ook door te zien wat God in het verleden heeft gedaan en heeft besproken met andere mensen. De verhalen zijn essentieel, omdat daarin mensen voorkomen die net als jij en ik met God te maken hadden. Ze leefden in een andere tijd en cultuur, maar ze waren net zo menselijk als jij en ik. Ze hadden dezelfde behoeften, dezelfde zorgen en dezelfde vreugden als wij. Ze stonden ook voor dezelfde keuzes. Wij vragen ons af: hoe maken we de Bijbel relevant voor ons leven? Dat is eigenlijk heel simpel. Verplaats je zelf in de Bijbel. Hoe doe je dat? Vooral door te kijken naar de Bijbelse verhalen en je te identificeren met de mensen daarin. Die Bijbelse figuren zijn de brug tussen onze wereld en de wereld van de Bijbel. Laten we aan de hand van een Bijbels verhaal eens kijken hoe dit werkt. Ken je het verhaal van Gideon? Gideon was een rechter van Israël in de periode nadat Israël begonnen was met het innemen van het beloofde land. Een rechter is in dit geval niet iemand die criminelen veroordeelt, maar iemand die het volk leidt. Hij was geen koning, maar wel een militaire leider die door God werd gebruikt om Israël te beschermen of te bevrijden van zijn vijanden. In de kinderbijbelversie is Gideon de man die zeker wilde weten dat God met hem sprak. Hij vroeg God om een teken. Hij zou ’s nachts een kleed in het gras leggen en als God echt met hem had gesproken dan zou de volgende ochtend het kleed nat zijn, maar het gras erom heen niet. Dit gebeurde ook. De volgende nacht vroeg hij opnieuw om een teken. Dit keer zou de grond nat moeten zijn en het kleed niet. Opnieuw luisterde God en Gideon was ervan overtuigd dat God hem daadwerkelijk riep om de vijand te verslaan. Eerst trok hij op met een groot leger, maar uiteindelijk dunde God het aantal manschappen uit tot slechts 300. Met dit kleine aantal wist hij de vijand te verslaan, omdat God verwarring onder hen stichtte. Wat kunnen wij hiervan leren? Dat je God om een teken moet vragen als je het niet zeker weet en dat als je op God vertrouwt Hij grote dingen zal doen. Maar is dit het volledige verhaal? We gaan zo het verhaal van Gideon doornemen, maar laat me je drie handvatten geven om een Bijbels personage te doorgronden. 1. Kijk als eerste naar de naam en zoek op wat deze betekent. Een naam van een personage zegt vaak veel over de rol van die persoon in de Bijbel. De naam ‘Abraham’ bijvoorbeeld betekent ‘Verheven Vader’ of ‘Vader van een menigte’. Abraham is de stamvader van vele volken, waaronder Israël. Gideon betekent de ‘veller’ of de ‘vernietiger’. Zijn rol in de Bijbel is dat hij de vijanden van Israël verslaat, maar ook dat hij afgoden vernietigt. 2. Kijk naar wat er gebeurt in het verhaal (het plot dus) en dan naar hoe het personage hierop reageert. Ik heb zelf enkele romans geschreven en in een roman schrijf je eigenlijk nooit hoe iemand is. Je laat het de lezer zelf ontdekken. Het personage onthult zijn of haar karakter door de keuzes die worden gemaakt. Offert iemand zichzelf op of kiest hij voor zijn eigen hachje? 3. Als derde: wat zegt iemand en komt dat overeen met zijn daden? Koning David bijvoorbeeld lijkt zijn vijanden te vergeven, maar op zijn sterfbed vertelt hij zijn zoon Salomo wie hij zo snel mogelijk om het leven moet laten brengen. Jozef daarentegen laat zijn broers in leven, ook nadat zijn vader Jakob is overleden. Jozef lijkt dus meer integriteit te hebben dan David. Wie is Gideon? Maar goed, laten we Gideon als voorbeeld gebruiken. Zijn verhaal in de Bijbel begint nadat God via een profeet heeft laten weten dat het volk geen vrede kent omdat het zich niet aan Gods wet houdt. Dan volgt dit stuk: Toen kwam de engel van de HEER en Hij nam plaats onder de terebint bij Ofra, op het land van Joas, een afstammeling van Abiëzer. Joas’ zoon Gideon was juist bezig tarwe te dorsen. Om ervoor te zorgen dat de Midjanieten de tarwe niet zouden zien, deed hij dat in de wijnpers. De engel van de HEER vertoonde zich aan hem en zei: ‘De HEER zij met je, dappere krijgsman.’ ‘Mag ik U vragen,’ antwoordde Gideon, ‘als de HEER ons werkelijk bijstaat, waarom overkomt dit ons dan allemaal? Waar blijft Hij dan met zijn wonderbaarlijke daden, waarover onze voorouders hebben verteld? Uit Egypte heeft Hij ze geleid, zeiden ze toch? Maar nu heeft Hij ons in de steek gelaten en uitgeleverd aan de Midjanieten!’ Toen wendde de HEER zich tot Gideon en zei: ‘Toon je moed en bevrijd Israël, dat is mijn opdracht.’ ‘Mag ik U vragen,’ antwoordde Gideon, ‘hoe zou ik Israël kunnen bevrijden? Mijn familie heeft in onze stam, Manasse, niets in te brengen, en ikzelf ben de jongste van de familie.’ De HEER antwoordde: ‘Dat kun je omdat Ik je bijsta. Je zult de Midjanieten verslaan alsof je met niet meer dan één man te doen had.’ Toen zei Gideon: ‘Heer, als U het bent die...