Aflevering Wanneer Mag Ik Een Regel Breken?

De helden van vandaag zijn de ongehoorzame burgers van gisteren. De verzetstrijders, Gandhi, Rosa Parks, Tankman. Morele mensen die vochten tegen een onrechtvaardig systeem. Mensen die regels braken voor een hoger moreel doel. Vinden we burgerlijke ongehoorzaamheid nog charmant vandaag? Of moeten we elke overtreding - hoe ludiek of soft ze ook mag zijn - veroordelen omwille van de slippery slope? Jaja, nu is het een manifestatie, maar morgen is het aanslag. Het ondermijnt het vertrouwen in onze rechtstaat en het draagt bij tot de polarisatie. Je wil toch niet bijdragen tot de polarisatie? En zitten we hier, door het stellen van deze vragen, al niet keihard het vertrouwen in onze rechtstaat te ondermijnen? Is het stellen van vragen en het in vraag stellen van onze wetten niet juist het fundament van de rechtstaat? Of moeten alle neuzen in tijden van crisis in dezelfde richting? En duwen we ze desnoods in die richting? Of verleiden we ze om in de richting te kijken? Met snoepjes. Of met fiscale attesten. Het is een stevige aflevering geworden over één van de oudste morele vraagstukken van de mensheid. Over de botsing tussen wet en moraal. Van bij Antigone tot vandaag. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/wanneer-mag-ik-een-regel-breken/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Fragmenten 2:25 Fragment 1: Kurt Peleman Kurt vertelt een verhaal over een kindje in een vluchtelingenkamp, dat strikt genomen volgens de regels niet geholpen mocht worden, maar je hebt wel de middelen om het te helpen. Over die vreselijke worsteling tussen wet en moraal. 05:48 Fragment 2: Peter De Graef Peter heeft het over het principe van de broederlijkheid en hoe dat vandaag bedolven is onder het concurrentieprincipe. Dat heeft er voor gezorgd dat alles mag, zolang de scheidsrechter het niet gezien heeft. Moraliteit is volstrekt verdwenen en enkel de wet blijft over. 7:22 Fragment 3: Stefan Hertmans Stefan verwijst naar Antigone, het iconische theaterstuk waarin wet en moraal botsen en de moraal als een hogere wet gezien wordt. Stefan maakt de zeer bruikbare parallel met het verkeer waarin iedereen voortdurend de randjes van het wettelijke opzoekt. Over hoe dat ook gebeurt als het over vrijemeningsuiting gaat. 10:47 Fragment 4: Katleen Gabriëls Katleen praat over het Scandinavische model van Vison Zero, waarbij de ambitie is om nul verkeersdoden te hebben. Vanuit die visie wordt de context van het verkeer zo aangepast, dat ongelukken onmogelijk worden. Gelijkaardige dingen gebeuren met moreel gedrag. Als we weten welk gedrag wenselijk is, dan kunnen we via nudging mensen onbewust beïnvloeden om het goede te doen. 16:07 Fragment 5: Maxim Februari Maxim maakt het probleem nog iets groter. Want door de wet in code te gieten en te verankeren in apparaten, in protocollen en alles te automatiseren, wordt hij nog minder wrikbaar en worden discussies over en verzet tegen die wetten onmogelijk. Maxim vertelt hoe moreel gedrag in Nazi-Duitsland gelijkstond aan gehoorzaamheid aan de wetten. 26:09 Fragment 6: Pepijp Kennis Een heel concreet voorbeeld van wanneer wet en moraal botsen en waar de ruimte voor verzet zou kunnen liggen.