Aflevering Carl Snoecx

Carl Snoecx heeft een druk jaar achter de rug. De oorzaak van zijn drukke agenda is zijn boek: “Scholen die naar de sterren reiken. Begintermen voor het katholiek onderwijs”. In aflevering 6 van januari 2022 werd door Lieven Boeve dit boek naar voor geschoven als een primeur. Lieven kreeg gelijk. Het boek werd een inspirerend verhaal om tegen de stroom op te roeien.  Carl heeft onderwijs vanuit verschillende hoeken ervaren. Hij was voornamelijk leraar godsdienst maar ook geschiedenis en kunstgeschiedenis in zowel aso, tso en bso. Hij gaf ook een tijdje les in het hoger onderwijs. Hier gaf hij de voorloper van Relgie, Levensbeschouwing en Zingeving. Hij was ook 15 jaar lang directeur van een school. Zijn carrière sloot hij af als directeur bij de dienst identiteit en kwaliteit van Katholiek Onderwijs Vlaanderen Scholen die naar de sterren reiken is een pleidooi tegen de maatschappelijke prestatielogica en voor de inspiratie die de weg naar de hoop opent. Waarom het boek “scholen die naar de sterren reiken”?  Er zijn twee dingen die meespelen. Het boek is ontstaan uit de behoefte om een synthese te maken van mijn ervaringen en om een positieve en hoopvolle boodschap over te brengen over godsdienst en identiteit in het onderwijs. Ik maak me zorgen dat het onderwijs te veel gericht is op economische prestaties en niet genoeg op transcendentie en inspiratie. Als hier niet aan gebeurt bestaat het gevaar dat niet meer over bezieling in het onderwijs kan gesproken worden. Graag wil ik daarom dat er gezocht wordt naar nieuwe wegen om over identiteit en religie te spreken en om het onderwijs op een andere manier te benaderen. De vergaande secularisatie is te vinden in de doorsnee leraarskamer, dus we zullen moeten zoeken naar andere taal. Dat is het eerste verhaal.  Het tweede verhaal is het neo-liberale verhaal. Dit is vrij recent. De gedachte dat onderwijs een economisch nut dient. Op die manier denken over onderwijs is het objectiveerbare van zeer groot belang en dat maakt dat neutraliteit de enige weg is die je kan gaan.   We mogen jonge talentvolle mensen niet reduceren tot pionnen in een maatschappelijk weefsel.  Hoe werd dit boek ontvangen? Eventueel bij de verschillende onderwijsnetten?  We zijn heel gefocust geweest op het Katholiek Onderwijs. Maar door bijvoorbeeld op LinkedIn te posten merk ik dat mensen van alle netten hier positief op reageren. Mensen hebben nood om aan identiteit te doen. Er is een nood aan een ruimte om tot zingeving te komen. Ontsnappen aan de ratrace waar we inzitten.  Wat is die ziel die terugkomt in drie hoofdstukken in het boek?  Het is eigen aan de ziel dat die niet makkelijk te definiëren is. Jongeren inspireren om van deze wereld een betere wereld te maken is echter wel de basisvoorwaarde. Zoals Hannah Arendt het zegt: Renewing the common world.  Welke filosofen zijn hiervoor een inspiratie?  Jacques Derrida is een bekend filosoof van het postmodernisme. Hij heeft het over de filosofie van de marge. Die marge kan verandering tot stand brengen van een dominant discours. De mensen die naar de sterren reiken doen dat zeker vanuit de marge. Leerkrachten durven tegengas geven vanuit hun eigen inspiratie. C’est la marge qui tient la page.  De ziel geeft de bemoediging aan diegenen die in de marge durven gaan staan.  Wat bedoelt u met triniteit als pedagogie?  Het is een droom van mij om oude theologische begrippen te verbinden met wat er op dit moment pedagogisch nodig is. De triniteit heeft me altijd gefascineerd. De Vader geeft ons het geloof om de nieuwe wereld te creëren, de Zoon geeft ons de kans om dat liefdevol te doen en de Geest wijst ons naar de toekomst en is de inspiratie. Waarom is de pedagogie van de vergeving zo belangrijk in een onderwijscontext?  Het is belangrijk om te onthouden wat er misging en waarom het verkeerd was, zodat we kunnen leren en groeien als mens. Vergeving betekent niet vergeten, maar wel het bieden van een tweede kans aan mensen die fouten hebben gemaakt. Er is altijd perspectief voor zowel leerlingen, leraren, ondersteunend personeel. Vergeving is denken in de marge en het biedt een perspectief. De school wordt op die manier een plaats waar er toch nog eens opnieuw kan begonnen worden.  Geloof in de schepping is het fundament van religie en pedagogie.  De kracht van het scheppingsdenken moet doorgedacht worden naar het pedagogische. Bildung is mensen doen groeien als beeld van God zijnde. Schepping is creativiteit.  Met de ondertitel over de begintermen doel ik op het beginnen van de inspiratie. Dit drukt meer uit wat de kracht van onderwijs kan inhouden dan eindtermen. Maar eindtermen zijn nodig maar het is een illusie om alles in doelen te omschrijven en die dan ook nog te bereiken. Verandering zal van vanuit de marge komen en het politieke landschap zal hier naar moeten luisteren gezien deze de stem van het volk vertegenwoordigen.   Hoe zie je de rol van het vak godsdienst in de Katholieke Dialoogschool.  Ik heb enorm veel respect voor het godsdienstonderwijs en de godsdienstleerkrachten. Hun taak is er in het laatste decennia niet makkelijker op geworden. Ik kan hen aanraden om in de eerste plaats een sterke inhoud te geven en samen met leerlingen te kijken naar andere wegen: Renewing the common world. Er zijn genoeg aanknopingspunten vanuit de leefwereld van jongeren om een religieus verhaal te verbinden. Dit is wat godsdienstleerkrachten doen. Ze doen scholen naar de sterren reiken. Ik geloof in de kracht van de eeuwenoude verhalen.  Leerkrachten godsdienst kunnen tonen aan leerlingen wat hoop is. Hoop is kijken naar de toekomst zonder afgebakend doel. Hoop komt wanneer het allemaal hopeloos lijkt en dat verhaal is fundamenteel. Katholieke dialoogschool is een typologie. Het gevaar is dat mensen dat zullen invullen als “iets dat moet”. Geen enkele school is een homogene groep. Dit geeft kansen om met elkaar in gesprek te gaan in verbondenheid.