Aflevering Aflevering 33: Etniciteit In De Middeleeuwen

In aflevering 33 hebben wij te gast Claire Weeda, universitair docent bij het Instituut voor Geschiedenis aan onze universiteit. Claire specialiseert zich onder meer in medische kennis, politieke theorieën en etnische stereotypen in de late-middeleeuwen. In 2012 promoveerde zij aan de Universiteit van Amsterdam met het proefschrift getiteld ‘Images of Ethnicity in Later Medieval Europe’, dat werd bekroond met de Keetje Hodshon Prijs. In dit proefschrift onderzocht ze een belangrijke verschuiving in het denken over etniciteit in de twaalfde eeuw van West-Europa. Diezelfde thematiek is ook het onderwerp van haar nieuwe boek: ‘Ethnicity in Medieval Europe, 950-1250 - Medicine, Power and Religion’ dat in het najaar 2021 verscheen bij York Medieval Press. Tegenwoordig zijn etnische stereotypes vaak het onderwerp van lichtvoetige en soms kwalijke grappen. Wie heeft er bijvoorbeeld nog nooit een Belgenmop gehoord? Ook steekt men graag de draak met de koppigheid Friezen, de gierigheid van Nederlanders, het dronkenschap van de Britten, de nauwgezetheid van de Duitsers en het machogedrag van de Italianen. Deze moppen lijken wellicht uit de lucht gegrepen. Maar Claire laat in haar nieuwe boek zien hoe dergelijke etnische satire eeuwenoude wortels kent. Ook laat zij zien dat etnische stereotyperingen ver voorbij satire gaan. In haar kloeke werk presenteert zij een doorwrochte studie naar de rol en ontwikkeling van etnische stereotypes in de Europese late-middeleeuwen. In deze aflevering staan we stil bij de eerste schriftelijke bronnen van etnische stereotyperingen, de invloed van medische, religieuze en filosofische theorieën op deze stereotyperingen en, tot slot, de rol die deze stereotyperingen spelen in legitimering van machtshiërarchieën en kolonisatie. Timestamps: 00:00-09:00 – Introductie en afbakening van de begrippen etniciteit en etnotype. 09:00-18:34 – Klimaattheorie, humorenleer, en de invloed van migratie op de constitutie 18:34-30:03 – Genealogie van volken, aansluitend bij de Bijbelse geschiedenis 30:03-49:24 – De wisselwerking tussen etnische en raciale stereotyperingen 49:24-50:34 – De invloed van stereotypen op het zelfbeeld van groepsvertegenwoordigers 50:34-01:07:47 – Stereotypen en de humorenleer in retorica, bestuursvormen en gedragsvoorschriften 01:07:47-01:16:36 – Claire’s nieuwe onderzoek