Aflevering Aflevering 24: Taalregels & Taalvariatie

In aflevering 24 van Radio Horzelnest hebben we maar liefst twee wetenschappers te gast: dr. Lauren Fonteyn en promovendus Marten van der Meulen, beiden taalkundigen. Lauren en Marten vertellen in deze aflevering over hun onderzoek naar taalverandering en het effect van taalregels op het taalgebruik in het Nederlands van de twintigste eeuw tot vandaag de dag. Delen van hun onderzoek vallen binnen het vakgebied van de corpus linguïstiek, waar zij in deze podcast een introductie toe geven. Onderzoek binnen de corpus linguïstiek wijst uit dat angst voor taalverloedering van alle tijden is, dat taalverandering normaal is, en ook dat het opleggen van regels verandering niet tegenhoudt. Waarom houden we dan toch zo vast aan die taalregels? Waarom baart de taal van jongeren ons zorgen, of rekenen we mensen af op het weglaten van leestekens in digitale communicatie? Zouden we ook anders tegen taal aan kunnen kijken, en wat levert dat ons dan op? Aan de hand van voorbeelden uit het Nederlands, Engels, en uit de digitale variant van die talen laten Lauren en Marten zien dat geen taalfenomeen hetzelfde is. Veel luisterplezier! Timestamps: 00:00-03:34 - Introductie 03:34-10:25 - Wat is taalverandering, en welke invloed hebben taalregels daarop? 10:25-20:18 - De oorsprong van taalregels: een sociale context 20:18-28:22 - Waarom zijn we zo gehecht aan taalregels? 28:22-41:39 - GIF, de punt en autocorrect in digitale berichten: inzichtelijke voorbeelden van de spanningen tussen taalregelgeving, taalgebruikers en taalbeschouwing. 41:39-48:35 - De puntkomma, vergeetwoorden en beleefdheidsvormen: het toekennen van nieuwe betekenissen aan in onbruik geraakte tekens 48:35-56:08 - Onderzoeksvragen en -methoden in de corpus lingüistiek 56:08-01:07:50 - De flexibiliteit van taalregels onder invloed van andere registers of toonaangevende taalgebruikers 01:07:50-01:13:05 - Het empirisch toetsen van categorische uitspraken in de taalkunde: is de link tussen vorm en betekenis wel echt arbitrair? 01:13:05-01:20:42 - Relativering van zorgen over taalgebruik en oordelen op basis van taalgebruik