Aflevering Onder Mediadoctoren 9

Online en offline nieuws Tegenwoordig hoef je niet meer te wachten tot de krant in de bus valt om het nieuws te volgen. Kranten hebben ook websites, maar heel veel stukken uit de papieren krant staan niet online. Op de sites van verschillende kranten vind je dezelfde nieuwsberichten, afkomstig van het ANP. De papieren krant biedt daarentegen een bepaalde eigen autoriteit. Voor de lezer zijn deze verschillen vaak niet zichtbaar. In de negende aflevering verwonderen de mediadoctoren zich over de verschillen tussen de papieren krant en de website van die krant, in doelgroep, in redacties, in inhoud en de manier van lezen. In het tafelgesprek proberen we eerst duidelijk te krijgen hoe de inhoud van de papieren en de online krant verschilt. De website is gratis, de krant moet je kopen. Daardoor heeft de papieren krant een hogere status. De inhoud van de website is vaak luchtiger, maar je vindt er ook extra dingen zoals liveblogs en reacties op het nieuws. Ook de manier van lezen is anders. Door de papieren krant blader je. Er wordt bijzondere opmaak gebruikt om je aandacht te trekken. Dit betekent dat je met papier sneller een selectie kunt maken uit berichten. Online moet je klikken, maar kan je weer makkelijker verschillende nieuwsbronnen tot je nemen. We interviewden Laurens Verhagen, hoofdredacteur van volkskrant.nl en demorgen.nl om inzicht te krijgen in de praktijk. Verhagen vertelt over merkdenken: zijn de krant en de site aparte merken of verschillende producten van hetzelfde merk? Een belangrijk is verschil is de redactie. Hoewel er overlegd wordt, bevindt de online-redactie zich fysiek op een andere plek dan redactie van de krant. Zij werken aan direct nieuws, terwijl de reguliere redactie zich richt op de krant van morgen. Slechts een klein gedeelte van de papieren krant staat nu online. Verhagen reflecteert op de benodigde andere werkwijze als de krant in de toekomst helemaal digitaal wordt. In het interview valt sterk op dat de lezer en journalistieke waarden in de strategieoverwegingen vanuit de krant ontbreken. De wetenschap biedt daar wel inzicht in, zo is er een groot rapport van het Reuters Institute. Er zijn bijvoorbeeld grote verschillen tussen de manieren waarop lezers uit Europese landen zich informeren over het nieuws. Het nieuws dat mensen online consumeren komt vooral van traditionele nieuwsorganisaties. Het platform verandert dus, maar de nieuwsproducenten niet. Lezers gebruiken daarbij opvallend weinig bronnen en zij zoeken online de bronnen op die ze offline al kenden. Dit is een rugwaartse ontwikkeling: de revolutie blijft uit. Aan het einde van de aflevering sommen we de verschillen op en denken we na over de implicaties hiervan. Wat betekenen deze verschillen nu voor de democratische rol die de journalistiek zou moeten vervullen? Vanuit de burger gezien blijkt het niet zo veel uit te maken of hij nieuws online of offline consumeert. Het verschil tussen de papieren en de online krant blijkt het hoofdzakelijk te gaan om het verdienmodel. Links bij deze aflevering: Hoe wordt digitaal nieuws geconsumeerd? Studie Reuters Institute. Non-users van offline en online nieuws. Studie Trilling en Schönbach.