Aflevering Teachable Moments Benutten

Zorgprofessionals kunnen grote invloed hebben op het gedrag van hun patiënten door op het juiste moment de leefstijl van de patiënt te bespreken. Die momenten noemen we teachable moments. Teachable moments zijn een aantal momenten waarop een patiënt ontvankelijk is voor een gesprek over diens leefstijl. Dat zijn de momenten ná een verslechtering van de gezondheid, als bijvoorbeeld een (chronische) ziekte wordt gediagnosticeerd, of als er voor het eerst of nieuwe medicatie nodig is. Ook andere belangrijke mijlpalen in het leven, zoals zwangerschap of de ziekte of het overlijden van een dierbare, kunnen teachable moments te zijn.  Nancy Janssen schrijft in haar column ‘Meer luisteren en minder doen’ over haar ervaring met teachable moments als diëtiste bij Diabetesvereniging Nederland.“Mensen komen niet voor niks naar een afspraak. Het maken en nákomen van de afspraak is een moment op zich. Mensen steken hun hand uit, vragen of je mee wil denken, advies kunt geven en kunt ondersteunen. Het is een teachable moment.” Maar het juiste moment en de juiste aanpak vinden voor het benutten van deze momenten is een uitdaging op zich. Leefstijlapotheker Ellen Willemsen herkent de uitdaging van het benutten van teachable moments. Zij vertelt dat er in de apotheek niet altijd de tijd of privacy is voor een uitgebreid gesprek over leefstijl, en gaat het gesprek aan met Michelle Brust, postdoctoraal onderzoeker Health Campus Den Haag LUMC. Ellen gebruikt steeds vaker het Very Brief Advice om kort én krachtig leefstijladvies te geven in de apotheek.  Michelle Brust heeft onderzoek gedaan naar teachable Moments en vertelt over een theoretisch kader om te bepalen of een moment een teachable moment is. Dit teoretische kader bestaat uit drie kenmerken die door een zorgverlener gebruikt kunnen worden om een teachable moment te herkennen. Daarnaast benadrukt ze het belang om zo snel mogelijk na zo’n gebeurtenis te beginnen met leefstijladvisering. Dit is wanneer de patiënt het meest open staat voor verandering.  Een teachable moment herkennen is één ding, maar hoe kan je zo’n teachable moment nou het beste benutten? Michelle Brust legt uit dat patiënten tijdens teachable Moments betekenis proberen te geven aan de situatie. Ze proberen uit te zoeken wat er is gebeurd om bij te dragen aan de verslechtering van hun gezondheid en welke veranderingen zij kunnen maken om hun gezondheid te verbeteren. Het kan volgens haar helpen om dit gesprek aan te gaan met de patiënt. “Wij hebben ook gevonden dat als patiënten ook daadwerkelijk leefstijladviezen krijgen rondom een ziekenhuisopname, en ook vervolggesprekken, dat zij vervolgens ook meer gemotiveerd zijn om hun leefstijl aan te passen. Dus wat we doen heeft ook echt effect!”  Is er genoeg ruimte voor het onderkennen en omgaan met teachable Moments in de opleiding van medische studenten? Daarmee gaan we over in gesprek met Aaron Spapens, opleider bij Springlab VU. “Dat is een platform waar studenten onderwijs naar eigen behoefte kunnen creëren. Het is een van- voor- door- studenten platform waar studenten met hun eigen behoeftes kunnen aankloppen.” Aaron schijnt licht op de huidige opleiding voor medische studenten en licht toe hoe studenten bij Springlab zelf lessenreeksen ontwikkelen gebaseerd op dat waar zij meer over willen leren. We sluiten de podcast af met een gesprek met Harriët Jager, bijzonder hoogleraar diëtetiek en transmurale voedingszorg aan het Radboud UMC. Gond eten is altijd belangrijk, maar tijdens een genezingsproces is goede voeding nóg belangrijker. Harriet beantwoordt de vraag “wat is nou het verschil tussen extra aandacht voor voeding en voedingszorg?” Dus trek je wandelschoenen aan, doe je oortjes in en luisteren maar!