Aflevering Ai Bewijst: Ecb Is Te Soft Geweest In Aanpak Inflatie

De Duitse Bundesbank heeft met behulp van kunstmatige intelligentie de communicatie vanuit de Europese Centrale Bank vanaf 2011 tot en met eind 2024 geanalyseerd, met de vraag of de ECB een spreekwoordelijke duif of een havik is. Daarbij is niet gekeken naar de besluiten zelf, maar naar wat erover is gezegd. Daaruit blijkt dat de toon tot 2021 over het algemeen ‘duifachtig’ is, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Maar daarna begonnen de problemen.’

Hoe ging het daarna dan? Dat de toon tot aan 2021 wat softer was, is te begrijpen. Toen was de inflatie in de ogen van de ECB ook aan de lage kant. Maar na 2021 verandert dat en wordt de toon iets anders. Vanaf dat moment begint de inflatie te stijgen. En daar gaat het al fout, want de inflatie loopt op tot 10 procent. Vanaf dat moment hadden het beleid en de communicatie juist veel meer als een havik moeten zijn—heel scherp. Dat is het bewijs voor mijn stelling dat ze te lang hebben gewacht met ingrijpen. In 2023 werd de toon iets scherper, maar in 2024 zwakt de communicatie weer af naar de ‘duifstand’—hun oude DNA, met meer aandacht voor andere zaken dan inflatie, terwijl die nog steeds te hoog is.

Maar Lagarde heeft toch ook al gezegd dat de race nagenoeg gewonnen is? Klopt, en dit onderzoek van de Bundesbank bevestigt dat nu ook. De communicatie van een centrale bank is heel belangrijk; het is een soort nieuw instrument geworden. Markten reageren op wat er gezegd wordt en hoe het wordt gebracht—forward guidance. De markten nemen de uitspraken mee in hun prijsvorming. Maar als een centrale bank zich meer als duif gedraagt, kan dat ook een onbedoeld negatief bijeffect hebben. Want als wordt gezegd dat de economie niet goed draait en daarom de rente niet wordt verhoogd, dan gaat dat in de hoofden zitten. Bedrijven gaan daar ook op anticiperen: Als de ECB negatief is, moet ik mijn toekomstplannen dan wel doorzetten?

Wat heeft de Bundesbank nog meer gevonden? Ze hebben vastgesteld wat het werkelijke ECB-beleid is, zonder alleen naar de rente te kijken. Vorig jaar stond de rente op 4 procent, maar dat was in de zomer van 2007 ook het geval. Wat betreft monetair beleid lijkt dat hetzelfde, maar toch zit het anders. Want 4 procent in 2024 is veel ruimer dan 4 procent in 2007, omdat de inflatie nu veel hoger is dan toen. Volgens het AI-onderzoek van de Bundesbank was het beleid in 2007 veel ruimer dan je zou verwachten op basis van de rente. Dat heeft te maken met twee dingen. Enerzijds die forward guidance—dus wat de ECB zegt te gaan doen. En ten tweede was er destijds quantitative easing, waarbij staatsobligaties werden opgekocht. Volgens de Bundesbank was het werkelijke beleid in 2007 daardoor 150 basispunten ruimer dan je op basis van de rente zou verwachten. Dus kunnen we concluderen dat de ECB te laat heeft ingegrepen: de strijd tegen inflatie is niet lang genoeg gevoerd en te vroeg gestaakt. De rente is te vroeg weer naar beneden gebracht.

Wat gaat de ECB doen met dit onderzoek? Niet heel veel, denk ik. Maar voor beleggers en de financiële markten is het wel heel belangrijk. Zij weten nu wat het DNA van de ECB is: een softe aanpak van inflatie. Als je dat doortrekt, kun je concluderen dat de inflatie in de eurozone eerder te hoog dan te laag zal blijven. See omnystudio.com/listener for privacy information.