Aflevering 12 De Sprong Naar Het Einde

Eind juni 2023 las ik het laatste blog van Reina Janssen. In dit interview spreek ik met Reina over haar laatste blog met als titel: afscheid van het leven. Wat betekent dat voor haar? Hoe gaat ze ermee om? Praten over de dood doen we niet zo vaak. Reina kan en doet dat wel. Een bijzonder en troostrijk gesprek over de sprong naar het einde. Mocht je naar aanleiding van dit interview willen reageren, dan kun je contact opnemen met Reina (ze is er nog) of met mij.  (Foto: Reina Janssen) Volledig transcript:  Welkom bij de podcast 'Evenwicht, je leven', de podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord.... Zowel fysiek als psychisch. En ik denk dat deze aflevering ja, zowel psychisch als fysiek kan zijn. Je gaat het vanzelf horen als jij blijft luisteren naar deze aflevering. Dit is seizoen 4, aflevering 12: En hij heet: 'De sprong naar het einde'. En dan vraag je je waarschijnlijk meteen af 'De sprong naar het einde' waar zou dat over gaan? Nou dat ga ik bespreken met Reina Janssen, want ik heb een gast, ik ga haar interviewen dus welkom Reina Janssen. Reina: Ja dank je wel Paula, fijn om hier te zijn, samen met jou. Paula: En ik ben bij jou in huis. Ik ben speciaal naar jou toegekomen en het had écht een aanleiding en die aanleiding is al nou, dat is al langer geleden, want jij hebt een blog geschreven. Een laatste blog. Reina: Een laatste blog. Paula: Nou is een laatste blog... kan altijd. Iemand die met pensioen gaat, iemand die stopt met werken, iemand die zijn bedrijf niet meer verder wil voorzetten. Alleen, er stond nog een titel bij... Reina: Ja, ter afscheid van het leven, stond daarbij. Paula: En dat is dan ineens schrikken. Reina: Dat klopt. Paula:Dat was voor mij schrikken dat ik ook meteen had: hè Reina, wat ga je vertellen? Reina: Ja. Paula: Naar aanleiding van dat blog ben ik bij jou geweest en heb ik met jou ook even gesproken en toen dacht ik van: Reina, wil jij nu, jouw verhaal, ook niet alleen in woorden op papier zetten, maar dus je stem laten horen... Reina: Ja. Vond ik een hele bijzondere uitnodiging en ik neem hem met heel veel plezier aan. Vandaar dat we hier nu zitten samen... Paula: Daarom. Reina: Ja! Paula: En dan heb ik jou net ook gevraagd: wil jij die brief die je hebt geschreven, die laatste blog, wil je die gaan voorlezen want... ja... het heeft enorm veel indruk -in ieder geval op mij- gemaakt en ik denk ook bij veel andere mensen. Dus wil je dat met ons delen? Reina: Ja dat wil ik. Dan ga ik hem nu voorlezen. Paula: Ja goed. Reina: “Dit wordt mijn laatste blog… Je gaat waarschijnlijk schrikken van de reden... Ik ben namelijk ongeneeslijk ziek en de prognose is slecht. Qua levensverwachting moet ik denken in termen van weken of maanden. Alles overwegende heb ik – samen met Walter (mijn man) – onlangs besloten af te zien van chemotherapie, zodat ik nog wat leven kan toevoegen aan de dagen. Ja, dat is schrikken, ik weet het. Misschien troost de gedachte dat ik inmiddels zelf heb geaccepteerd dat ik doodga. Ik haal troost uit de liefdevolle aandacht van mijn gezin en van heel veel andere lieve mensen in mijn leven. Verder haal ik troost uit muziek, samen met Walter fietsen op onze mountainbike tandem, en boeken lezen. Uit het prachtige boek Vertroostingen van Dirk de Wachter, heb ik het inzicht verkregen dat ik ook troost kan halen uit het feit dat ik invulling heb kunnen geven aan mijn roeping in het leven. Tijdens het schrijfproces van mijn boek Spring! heeft mijn roeping zich ontvouwd en heb ik deze vorm kunnen geven in mijn loopbaanpraktijk. Ik heb met loopbaancoaching veel mensen kunnen bemoedigen en bekrachtigen de afgelopen jaren, en hierin veel dankbaarheid mogen ontmoeten. Het is gezien. Mijn leven is niet voor niets geweest. En dan nu invulling geven aan het laatste stukje van mijn leven. In het boek Als ik er niet meer ben van Manu Keirse lees ik: Leven en dood kunnen tegenover elkaar staan, maar dat geldt niet voor leven en sterven, want wat is sterven anders dan ‘het laatste deel van je leven leven’? De dood accepteren betekent niet je leven opgeven. Prachtig. En dat is precies waar ik nu bewust mee bezig ben: het laatste deel van mijn leven léven. Door nog zoveel mogelijk dingen te ondernemen met mijn gezin en andere mensen die me dierbaar zijn, nog uit te spreken dat mensen veel voor me hebben betekend, ze te bedanken. Mijn laatste stuk is intens en in zijn intensheid ook weer heel mooi. Dank voor je interesse in mijn blogs de afgelopen tijd, misschien wel jaren. Ik hoop dat je er veel inspiratie uit hebt gehaald. Ik wens je alle goeds!” En dan heb ik tussenhaakjes toegevoegd: Mocht je reageren, dan vind ik dat natuurlijk fijn, maar verwacht niet persé een reactie. Paula: Dank je wel Reina. Dit was dus ...ehm... ja die brief die heel veel mensen gelezen hebben, want wat is daarna gebeurd? Reina: Ik heb meer dan 400 reacties ontvangen. Ik heb écht van mensen van langer geleden die ik ken, van korter geleden, van mensen die ik helemaal niet ken, nooit heb ontmoet. Het heeft écht heel veel teweeggebracht. En dat had ik gewoon helemaal niet zien aankomen. Paula: Dat had je niet verwacht? Reina: Nee, nee nee nee! Zo veel reacties had ik niet verwacht, had ik niet verwacht. Paula: En welke reacties kreeg je dan? Reina: Nou ja, natuurlijk van mensen die me kennen, dat ze enorm geschrokken waren, ...ehm... ja het is, weet je, het kwam zo uit het niks voor mezelf ook, maar ook voor mensen die mij kennen en ook als mensen me een beetje volgden via Facebook of zo, ik was altijd nog aan het fietsen en aan het werken en ja... dat dit mij zou gebeuren, ja dat is een schok. Niet alleen voor mij, maar ook voor heel veel andere mensen die me kennen en die me na zijn, zeg maar. Dus dat. Maar ook reacties als: goh, wat dapper en wat moedig en ook reacties dat ik mensen aan het nadenken heb gezet van: goh, als mij dit nou zou gaan gebeuren zeg maar, ...ehm... zou ik dan ook zo'n keuze durven of willen maken? En ik had zelfs een reactie van iemand die zei: nou begrijp ik mijn moeder pas. Die was boos geweest op zijn moeder, omdat die eigenlijk voor hetzelfde had gekozen, dus ook af had gezien van behandeling en hij was daar boos over geweest. En hij mailde mij dus dat hij nu dus eigenlijk pas dat beter begreep, waarom iemand zo'n keus kan maken. En ik heb zelf ook de zin van Manu Keirse, dat die zegt van: 'de dood accepteren betekent niet je leven opgeven', dat vond ik ook zelf zo'n fijne zin om te lezen. Omdat ik eigenlijk zelf vrij snel kon accepteren dat ik doodging, maar dat voelde tegelijkertijd dat ik dacht: ja maar mag dat wel, klopt dat wel? Want het lijkt dan haast alsof je er iets anders voor staat dan degene die je heel erg na staan, die willen je namelijk zo lang mogelijk bij je houden. Het lijkt net alsof ik accepteer dat ik doodga, alsof ik dat niet zou willen, weet je, dat voelde bijna... Toen dacht ik maar mag dat wel, kan dat wel? Toen las ik zie zin van Manu Keirse en die vond ik zó fijn om te lezen. De dood accepteren betekent niet je leven opgeven. Toen dacht ik nee precies, nee precies dat is het. Ik kan het accepteren, maar tegelijkertijd geef ik mijn leven nog niet op! Paula: Nee want zolang je er nog bent, ha blijf je ook nog wel actief. Blijf je wel dingen doen, voor zover dat mogelijk is. Want hoe gaat het op dit moment met jou? Reina: Nou het gaat eigenlijk nog wel aardig goed moet ik zeggen. Ik heb in maart, eind maart de diagnose gekregen: uitzaaiingen in mijn buik en het zag er niet goed uit. Ik heb 2,5 maand onderzoek doorlopen in ziekenhuizen. Paula: Vanaf maart dus geweest tot en met juni of zo? Reina: Ja tot juni inderdaad, ...ehm... en uiteindelijk werd de diagnose werd dus, zeg maar, agressieve kankercellen, uitzaaiingen in een vergevorderd stadium, niet te genezen. In deze ziekte, kanker, heet dat fase 4. Ja, nou ja. Paula: En is dat de laatste fase? Reina: Dat is eigenlijk de meest vergaande fase. Dus de prognose was ook slecht, dus ik moest inderdaad wat ik ook in mijn blog schreef, ik moest dus denken of ik moet denken in termen van weken of maanden als het gaat om levensverwachting. Ja, dus daar moet je eerst eventjes van terugveren. Paula: Dat was voor jou op dat moment ook schrikken... Reina: Ja. Paula: Eerst die diagnose natuurlijk, is ook enorm geweest! Wel impact. Reina: Absoluut! Absoluut! Ik zag het zó niet aankomen! En dan al gelijk deze slechte prognose ook zeg maar, dus ook niet te genezen... Nou ja, toen bleek ook uit alle onderzoeken: de bron is nooit gevonden. Dat schijnt vaker voor te komen, maar dat maakt het lastiger om een behandelplan zeg maar, dan willen ze eigenlijk weten waar de bron zit. Paula: Om toch te kunnen behandelen? Reina: Om toch te kunnen behandelen, te weten welke behandeling het beste aan zou gaan sluiten. Want iedere kanker vraagt eigenlijk weer een eigen behandeling. Alleen mijn prognose vanwege dat die zo slecht was, en ook ...ehm... de kans dat het aan zou slaan was 40 tot 50 % en als het zou aanslaan, dan zou het levensverlengend zijn met enkele maanden. Heeft mij eigenlijk vrij snel doen besluiten dat ik geen behandeling in wil gaan. Eerlijk gezegd, ik heb de oncoloog aangehoord anderhalf uur, ze heeft heel veel tijd voor ons genomen, ik ben haar heel dankbaar voor. Ik heb haar ook een kaart gestuurd en haar daarvoor bedankt, dat ze eerlijk is geweest. Maar ik had intuïtief het besluit al genomen: ik ga dit niet doen. Paula: Voor jezelf? Reina: Voor mezelf, ja voor mezelf wist ik het al. Paula: En je was samen met jouw man op dat gesprek. Wanneer heb jij dat tegen die oncoloog gezegd? Reina: Nou eigenlijk al tijdens het gesprek dat ik... dat al wel bij...