Aflevering S3, A6: De Oorsprong Van Pesach En Pasen

In deze aflevering kijken we naar de wortels van het christelijke Paasfeest en de connectie met het Joodse Pesach-feest. We zien dat het verhaal over de uittocht, dat wordt herdacht met het Pesachfeest, al vooruitwijst naar het offer dat Jezus zou brengen (wat christenen herdenken tijdens Pasen).  Wil je ook de Pasen Challenge volgen? Kijk dan op bijbellezenmetjan.nl/pasen. Transcriptie: De oorsprong van Pesach en Pasen Welkom bij deze nieuwe aflevering van de Bijbellezen met Jan-podcast. Als ik dit opneem, is het bijna acht weken voor Pasen. Veel christenen doen mee aan een vorm van vasten of mediteren. Ze gebruiken deze veertig dagen tijd om stil te staan bij het lijden van Jezus en Hem te danken voor het offer dat Hij bracht. Ons woord ‘Pasen’ komt van het Hebreeuwse/Aramese woord ‘Pesach’. Dat betekent ‘voorbijgaan’. Zo moesten de Israëlieten het feest noemen waarin ze herdachten dat God hen had bevrijd uit Egypte. Je kunt dat verhaal lezen in het Bijbelboek Exodus. Israël was daar tot slaaf gemaakt. God zag hun lijden en bevrijdde hen uit slavernij. De nacht voor hun uittocht moesten de Israëlieten een lammetje slachten en het bloed op de deurposten smeren. Daardoor waren ze beschermd tegen de engel van de dood, die langs de huizen zou trekken om de eerstgeborenen te doden. Dat gaan we zo allemaal lezen. Maar het punt is dat deze engel voorbijging aan de huizen van de Israëlieten. Vandaar dat het feest ‘Pesach’ heette. ‘Voorbijgang.’ Het Latijnse woord hiervoor is ‘Pascha’ en de meervoudsvorm hiervan is ‘Pasen’. Vandaar dat wij dit feest nu Pasen noemen en niet Pesach, want in Europa werd in de eerste eeuwen na Jezus Latijns en Grieks gesproken, en geen Hebreeuws of Aramees. Oorspronkelijk hielden de christenen trouwens de Joodse kalender aan. Het christelijke Pasen viel dan samen met de datum van het Joodse Pesach. In het jaar 325 na Christus was er tijdens een belangrijke kerkvergadering de vraag of die data wel moesten blijven samenvallen. Of was het beter om op Goede Vrijdag de kruisiging te herdenken en op Paaszondag de opstanding? Er werd gekozen voor het laatste en daarom vallen Pasen en Pesach niet meer op dezelfde dag. Zoals gezegd: in de periode voor Pasen wordt door veel christenen op de één of andere manier gevast. Dat is niet verplicht. Nergens staat in de Bijbel dat je dit moet doen. Maar het idee van enige tijd vasten om jezelf toe te wijden aan bidden en Bijbellezen, is wel heel Bijbels. 40 Dagen Tijd De christelijke kerk heeft hier speciaal de veertig dagen voor Pasen voor apart gezet. Het is een manier van jezelf zuiveren voor Gods aangezicht. Nogmaals: je bent geen betere christen als je wél vast en geen slechtere christen als je dat niet doet. Of je een periode bidt en vast, dat is iets tussen God en jou. Je laat zien dat je er wat voor over hebt om dichter bij God te komen. De één eet een paar dagen niet, de ander vast juist van social media, van televisie, van koffie of van snoep. Wat je ook doet, dat is ook tussen God en jou. Mocht je ook graag de komende tijd bewuster en met meer intentie de Bijbel willen lezen, dan zou je kunnen meedoen aan mijn Pasen Challenge. Dit is een Bijbelleesplan waarbij je in veertig overdenkingen reflecteert op wat Jezus voor ons, voor de wereld en voor Zijn Vader heeft gedaan. Je kijkt naar wat het Oude Testament hier al over zegt, je neemt plaats aan Jezus’ voeten en luistert naar Zijn onderwijs en je volgt Jezus op weg naar Golgota. Het is een intense reis door de Bijbel, maar wel één die Jezus’ passie laat zien. Passie en Pasen gaan hand in hand. Pasen betekent ‘voorbijgaan’ en passie betekent ‘hartstocht’. Als je ergens passie voor hebt, dan hou je ervan. Maar dat is niet de enige betekenis van het woord ‘passie’. Passie is namelijk Latijns voor ‘lijden’. Jezus’ liet Zijn liefde voor ons zien door te lijden. Zonder Jezus’ passie was Pasen niet mogelijk. Wil je meedoen aan de Pasen Challenge, dan kun je je aanmelden via bijbellezenmetjan.nl/pasen. Dit kan ook als je dit ver in de toekomst luistert. Nu wil ik je eigenlijk één overdenking laten horen uit deze challenge. Die gaat namelijk precies over waar we het nu over hebben gehad, namelijk over de instelling van het Pesach-feest en de link van dit feest naar Jezus’ offer. Zo krijg je ook direct een goed idee van het soort lessen van deze Pasen Challenge. Jezus is het Pesachlam Als ik de tekst van vandaag bekijk, dan vind ik het bijna jammer dat we maar een klein gedeelte uit Exodus lezen. Het verhaal van de redding van Mozes, zijn roeping in de woestijn en zijn confrontaties met de farao zijn prachtig! Er zitten bovendien heel veel verwijzingen in naar Jezus. Als je blijft meedoen met het ‘Bijbellezen met Jan’-programma beloof ik dat we gauw eens de hele uittocht onder de loep zullen nemen. Erg boeiend! Voor nu alleen de hoofdpunten. Er is ruim vierhonderd jaar verstreken. Jozef is dood en de Egyptenaren kennen hem niet of nauwelijks meer. De Israëlieten zijn in aantal zo fors toegenomen dat de Egyptenaren zich bedreigd voelen. Daarom hebben ze Jakobs nakomelingen tot slaven gemaakt. Bovendien moeten de pasgeboren jongetjes worden gedood, zegt de farao, zodat het volk niet nóg groter wordt. Mozes ontsnapt aan een zekere dood, doordat zijn moeder hem in de rivier laat afdrijven in de richting van de Egyptische prinses. Hij groeit grotendeels op aan het hof van de farao, maar vergeet zijn afkomst niet. Op een dag wordt hij zo boos als hij ziet hoe een opzichter een van zijn volksgenoten behandelt, dat hij hem doodslaat. Vanwege deze misdaad moet hij de woestijn in vluchten. Mozes sluit zich aan bij een woestijnvolk, trouwt en krijgt kinderen. Op een dag, als hij de kudde hoedt, roept God hem vanuit een brandende doornstruik. God geeft hem de opdracht om de farao uit te dagen en Zijn tekenen te doen, opdat de farao Gods volk laat gaan. Na veel protesten gaat Mozes uiteindelijk akkoord. De nieuwe farao verzet zich uiteraard tegen Mozes, die namens God spreekt. De hele confrontatie met de farao draait om één vraag: wie is God? Is het de farao? Of is het JHWH? (Dat betekent ‘Ik ben’.) God laat zien dat Hij veel machtiger is door Egypte met allerlei rampen te treffen – de ene nog heftiger dan de andere. Zo verandert de rivier in bloed, is er een kikkerplaag, een reusachtige hagelstorm en blijft het zelfs drie dagen donker in het land (behalve dan waar de Israëlieten wonen). Toch blijft de farao koppig. Dan komt het moment dat we nu gaan lezen: de instelling van het Pesachfeest. Je vindt het in Exodus 12. Lees nu Exodus 12:1-42 Er zijn een paar dingen die opvallen aan deze gebeurtenis. Om te beginnen: van de tien plagen die God op Egypte afstuurt, is de tiende plaag – de dood van de eerstgeborenen – de enige die de Israëlieten ook treft. Ze moeten een voorzorgsmaatregel nemen om hieraan te ontkomen. Wat is die maatregel? Het slachten van een onschuldig lammetje zonder enig gebrek. Het bloed daarvan moet aan de deurposten worden gesmeerd. Als de engel des doods langskomt kijkt hij niet naar wie er in het huis zijn. Het maakt hem niet uit of er Egyptenaren, Israëlieten of andere mensen binnen zijn. Het enige wat telt is: word je beschermd door het bloed van het lam. Hoe kan bloed redden? De vraag is: hoe kan dat bloed voorkomen dat de eerstgeborenen gedood worden? Dat woord ‘eerstgeborenen’ en het feit dat zowel Egyptenaren als Israëlieten kunnen worden gedood, moet je eigenlijk meteen aan het denken zetten. Eerder al zagen we dat de prijs voor de zonden van de familie het leven van de eerstgeborene was. De tiende plaag is dus geen willekeurige ramp, maar een geestelijke waarheid. Op een dag brengt God gerechtigheid naar de aarde en zal al het kwaad – dus alle zonde – worden bestraft. Wat is die straf? De dood, zegt God al helemaal aan het begin van de Bijbel. Kun je daaraan ontsnappen? Ja, laat de Bijbel hier in Exodus zien. Hoe dan? Door het bloed van een lam. Wat is dat voor lam? Moet je naar het weiland of naar een stal om een lammetje te grijpen en dat te slachten? Het Lam van God Nee, wij hoeven dat niet meer. De Israëlieten wel, want Jezus was nog niet gekomen. Daarom moesten zij zich verbinden aan het offer dat Jezus nog ging brengen. Niet voor niets zei Johannes de Doper toen Hij Jezus voorbij zag lag lopen: ‘Kijk daar, het Lam van God! Dat was in de tijd van Johannes een vreemde uitdrukking. Waarom zou je iemand een lam noemen? Een lam diende ervoor om vroeg of laat te worden geslacht. De Israëlieten moesten jaarlijks de uittocht uit Egypte herdenken door een lammetje te slachten. Maar Jezus is het ultieme Pesachlam. Hij werd zelfs gekruisigd tijdens het Joodse Pesach. Wij herdenken dit met Pasen. Tot zover les 4 van de Pasen Challenge. Mocht je alle 40 overdenkingen willen beluisteren, geef je dan op via bijbellezenmetjan.nl/pasen. Veel zegen!